Sağlıklı ve hastayı rahat ettirecek bir protez kullanabilmek için, damak proteze destek olacak sert ve yumuşak dokuların da sağlıklı olması gerekmektedir. Damak protezlerin oturacağı kemik dokuları ve dişetlerinin pürüzsüz bir anatomiye sahip olması hastaya yapılacak protezin başarısını ve hasta için konforunu en üst seviyeye taşıyacaktır. Bu nedenle protez kullanmaya başlamadan önce bazı cerrahi operasyonlarla bu dokuların düzenlenmesi gerekebilir.
Özellikle geçmişte dişeti rahatsızlığı olan kişilerde yapılan diş çekimleri sonrasında, kemikte sivri çıkıntılar kalmakta ve çenelerde düzensiz pürüzlü kemik çıkıntıları oluşmaktadır. Bu çıkıntılar, protez yapıldıktan sonra “Protez Vuruğu” denilen ve hastanın damak protez kullanırken ağrı hissetmesine sebep olacağından düzeltilmelidir.
Bazı kişilerin üst damaklarının ortasında ya da alt dişlerin dile bakan yüzeylerindeki çene kemiğinde kemik çıkıntıları olabilir. Bu çıkıntılar doğumsaldır. Yani sonradan oluşmuş değildir. Takılıp çıkartılan Hareketli Bölümlü veya Tam Protez kullananlarda protez vuruklarına neden olabileceği gibi, kullanılan protezin sık sık kırılmasında da neden olabilirler. Eğer varsa, “Torus” adı verilen bu çıkıntıların proteze başlanmadan önce düzeltilmeleri gerekir.
Uzun zamandır kullanılan, artık ağız dokularıyla uyumunu kaybetmiş, eski damak protezi bulunan kişilerde, eski proteze bağlı olarak dişetlerinde yer yer büyümeler ve hareketli yumuşak dokular, doku katlantıları gelişebilir. Bu dokular yeni protezin tutuculuğunu zayıflatacak ve protez vuruklarına neden olacaktır. Ayrıca uzun dönem süren protez irritasyonu sonucunda ciddi ağız hastalıklarına kadar uzanabilen ciddi tablolar yaratabileceklerinden alınmaları gerekmektedir.
Özellikle genç yaşlarından beri Hareketli Protez kullanan hastalarda, protezi tutan çene kemikler eriyerek silikleşmiştir. Yeni yapılacak protezin tutunmasını sağlamak amacıyla Çene Cerrahları tarafından “Vestibüloplasti” denilen bir işlemle proteze destek olacak kemiğin biraz belirginleştirilmesi sağlanabilir.
Doç. Dr. Utkan Kamil AKYOL
Diş Hekimi-Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı