Dişte lezyon Nedir?
Dişte lezyon genellikle iltihaplanma ya da travma sonrasında oluşan bir sağlık sorunudur. Sıklıkla yaşanan problemlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Çoğunlukla dişi çevreleyen parçaların değişiklik göstermesi, lezyonların ortaya çıkmasına yol açıyor. Bununla birlikte herhangi bir nedenle dişte iltihaplanma olması neticesinde de lezyonun oluşumuna rastlanabiliyor. Lezyon oluşması durumunda hastaların beslenme sırasında bazı sorunlar yaşayabildiğini söyleyebiliriz. Kimi zaman bu sorunlar günlük hayatı da olumsuz yönde etkileyebiliyor. Dişte lezyonun oluşması halinde ne gibi belirtilerin ortaya çıktığını, bu sorunun ağrı yapıp yapmadığını ve benzeri soruların yanıtlarını da ele alacağız. Öncelikle nedenleri gözden geçirelim.
Dişte Lezyon Neden Oluşur?
Öncelikle dişte lezyon oluşumunu daha iyi anlamak için dişin yapısı hakkında da bilgi sahibi olmak gerekiyor. Bilindiği gibi her diş aynı boyutta değildir. Dişlerin uzunlukları ve enleri farklıdır. Bununla birlikte ısırma, çiğneme gibi diş fonksiyonlarının kullanımı sırasında her dişin uyguladığı baskı ve güç de farklı olabiliyor. Bu durum son derece normaldir ve lezyonların oluşum nedenlerinin de birbirinden farklı olmasına yol açar. Örneğin kapanışın bozuk olup bazı dişlerin erken teması çiğneme sırasında daha fazla kullanılması, lezyon oluşmasının nedeni olabiliyor.
Bununla birlikte geceleri dişleri sıkma ya da gıcırdatma da dişte lezyon nedenleri arasında yer alıyor. Bu durum diş eti çekilmesinin de yaygın nedenlerinden biridir. Diş çürükleri gibi daha farklı sorunlara da yol açabilen diş sıkma alışkanlığı, lezyonların yaygın nedenleri arasında bulunuyor. Lezyonun oluşum nedenlerinden bir diğeri de gömülü 20’lik dişlerdir. Çoğu zaman hastalar lezyonla beraber diş ağrısı ya da iltihaplanma gibi şikayetlerle diş hekimine başvurur. Yapılan muayenede ise lezyona gömülü olan 20’lik dişlerin neden olduğu belirlenebilir ve hemen müdahale edilmesi gerekebilir. Görüldüğü gibi lezyonlar farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabiliyor.
Diş Lezyonu Belirtileri Nelerdir?
Hastalar dişte lezyon olması durumunda bunun nasıl anlaşılabileceğini yani belirtilerinin neler olduğunu da merak ediyor. Fakat çok fazla belirtinin yaşandığından söz edemeyiz. Çoğunlukla lezyona bağlı olarak ortaya çıkan semptom ağrı oluyor. Bu ağrının şiddeti ise her hastada farklı olabilir. Bazı hastalar hafif bir ağrıdan söz ederken bazı hastalar geceleri uyutmayacak kadar şiddetli bir ağrının olduğunu dile getirebiliyor. Elbette lezyon mevcudiyetine rağmen ağrı yaşamayan hastalar da var. Bununla birlikte sadece bir basınç hissettiğini dile getiren ya da sadece hafif bir sızı hissettiğini söyleyen hastaların da olduğunu belirtelim.
Hasta ağrı, basınç ya da sızı gibi şikayetler ile diş hekimine başvurduğunda yapılan incelemede lezyonun mevcudiyeti tespit ediliyor. Kimi zaman da daha farklı bir şikayetle diş hekimine başvuran hastaların muayenelerinde ya da görüntüleme tetkiklerinde lezyon olduğu saptanabiliyor. Diş etlerinde şişkinlik olması da belirtiler arasında yer alabiliyor. Bu şişkinlik çok hafif düzeyde olduğunda çoğunlukla diş hekimi tarafından fark edilebiliyor. Hastalar sadece belirgin bir şişme olduğunda bir problem olduğunu düşünüyor.
Bir anlamda belirtilerin kimi zaman hastalar tarafından fark edilemeyeceğini de söyleyebiliriz. Rutin diş kontrollerini aksatmayan hastalarda bu gibi sorunlar erken dönemde tespit edilebiliyor. Sorun büyümeden müdahale edilebiliyor ve bu da hastanın ağrı yaşamasını önleyebiliyor. Sonuç olarak dişteki lezyonun belirtileri ya da hastanın bazı şikayetlerinin olup olmadığı, hangi dişte lezyonun olduğuyla da yakından ilgilidir. Hastanın ağrı eşiği de bu belirtilerin hissedilmesi noktasında önem taşıyor.
Dişte Lezyon Ağrı Yapar Mı?
Bu sorunun yanıtı her hasta için değişebilir. Özellikle dişin pulpa bölümünü etkileyen dişte lezyon sorunu olduğunda hastalar ağrı hissediyor. Hatta bu gibi durumlarda ağrının şiddetinin de fazla olabileceğini söyleyebiliriz. Ancak herhangi bir ağrı şikayeti olmadığı halde yapılan kontrollerde lezyonların tespit edilmesi de söz konusu olabiliyor. Dolayısıyla lezyonun kesinlikle ağrıya neden olabileceğini söyleyemeyiz. Ancak asla ağrıya yol açmaz şeklinde bir ifadede de bulunmak doğru olmaz. Lezyonun konumu, hangi dişi ya da dişin hangi bölgelerini etkilediği gibi soruların yanıtı, ağrıya yol açıp açmadığında da belirleyici oluyor.
Lezyonlu Diş Çekimi Yapılır Mı?
Elbette dişte lezyon olması durumunda diş çekiminin yapılması söz konusu olabilir. Ancak diş çekimi, her ne sebeple olursa olsun diş hekimlerinin son çözüm olarak gündemine aldığı bir işlemdir. Öncelikle dişteki sorun giderilmeye çalışılır ve çeşitli tedaviler ile dişin kurtarılması hedeflenir. Diş çekiminin sadece çok zorunlu olduğu hallerde yapılan bir işlem olduğunu unutmamak gerekiyor. Lezyon tespit edilmesi, mutlaka dişin de çekilmesi gerektiği anlamına gelmiyor. Lakin bir zaruri durum mevcut olursa dişin çekilmesi de düşünülebilir. Bu konuda yanıtı diş hekiminiz vermelidir. Yapılan muayene ve görüntüleme tetkiklerinin ardından dişin çekilmesiyle ilgili konuda diş hekiminize danışabilirsiniz.
Diş Kökü Lezyonu Değerlendirilmesi
Ağız ve diş muayenesi çoğu zaman dişte lezyon olduğunun anlaşılmasını sağlayamaz. Mutlaka hastanın detaylı bir muayeneden geçmesiyle birlikte bazı görüntüleme tetkiklerinin de yapılması gerekebiliyor. Ardından hastanın şikayetleri, muayenede saptanan bulgular ve görüntüleme tetkiklerinin sonuçları bir arada değerlendiriliyor. Bu sayede lezyona müdahale edilip edilmeyeceği gibi konularda diş hekiminiz bir kanaate varacaktır. Daha önce de değindiğimiz gibi lezyon tespit edildiğinde derhal cerrahi müdahale yapılması gerekir şeklinde bir düşünceye kapılmamalısınız. Diş hekiminiz en doğru tedavi seçeneklerini değerlendirir ve tedaviye hemen başlanır. Zorunlu olması durumunda lezyonun operasyonla alınması da söz konusu olabilir.
Doç. Dr. Utkan Kamil AKYOL
Diş Hekimi-Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı