Gömük Diş Nedir?
Gömük dişler, sürmemiş diş eti ya da kemik atında kalmış dişlerdir. 20’lik dişler en çok karşılaşılan gömülü dişlerdir. Kişinin genetik özelliklerine, beslenme şekline, diş fonksiyonlarına ve ırksal özelliklerine göre gömük dişlerin görülme faktörleri değişmektedir. Sürme yaşı tamamlandığı halde normal okluzyonda yerini alamamış; kemik ve yumuşak doku içinde kalmış gömülü dişler, erkeklerde 20–23, bayanlarda ise 21–22 yaşlar arasında görülmektedir.
Gömük diş belirtileri olarak; diş ağrısı, kırmızı ve şiş diş etleri, baş ağrısı, ağızda kötü bir tat, çene çevresinde şişlik, kötü ağız kokusu ve diş etlerinde kanama halleri gömülü dişlerin belirtileri olabilir. Belirtilerin görülmesiyle birlikte mutlaka doktora gidilmesi ve gömük diş tedavisi yapılması gerekmektedir.
Gömük diş tedavisi olarak; gömülü diş ameliyatı ya da gömülü diş çekimi yaygındır. Kişinin gömük diş sorununa göre tedavi planı çıkarılır.
Gömük Diş Nasıl Çekilir? Gömülü Diş Ameliyatı
Gömük diş tedavisi nasıl yapılır ya da gömük diş nasıl çekilir dediğimizde bu işlemlerin biraz zorlu olduğunu belirtelim. Gömülü diş çekimi için ilk olarak dişler lokal anestezi ile uyuşturulur. Ardından dişetinin yarılarak altındaki dişin ortaya çıkarılıp çekilmesi ve dikiş atılması işlemi uygulanır. Dişin etrafının yarılması işlemi ile birlikte dişin yönüne göre dişte kırma işlemi uygulanabilir. Gömülü diş ameliyatı sonrası diş etine dikiş atılarak operasyon sonlandırılır.
Gömülü diş ameliyatı her hastaya uygulanamamaktadır. Gömülü diş çekimi; komşu diş veya yapılarda (sinir, damar vb.) yüksek hasar riski olması halinde, dişin protez yapımında dayanak olarak kullanılacağı durumlarda, hastanın genel sağlık durumunun uygun olmadığı koşullarda, çok ileri yaştaki hastalarda kullanılmamaktadır. Diş hekimi kontrolleri sonrasında gömülü diş çekimi ya dagömülü diş ameliyatı yapılıp yapılmayacağına karar verilecektir.
Gömük Dişlerin Çekilmesinin Faydaları
Gömülü diş çekimi çene ve diş sağlığı açısından oldukça avantajlı bir tedavidir. Gömük diş tedavisi; diş çürüklerinin oluşmasının önüne geçer, dişlerin sağlıklı bir şekilde sıralanmasına yardımcı olur. Aynı zamanda yer darlığı nedeniyle oluşan basınç ağrısını ortadan kaldırır, kist ve tümör oluşumunun önüne geçer, ortodontik tedavileri destekler.
Gömük diş tedavisi ile ağız kokusunu ortadan kaldırır, dişlerin daha rahat temizlenmesini sağlar. Daha sağlıklı bir diş yapısının yanında kişini özgüveni de tazelenir. Gömülü diş ameliyatı ya da gömülü diş çekimi hakkında daha detaylı bilgi almak için hekiminize ulaşmanızda yarar var.
20 Yaş Dişi
20 yaş dişleri ağız içerisinde en son süren dişlerdir. Üst ve alt çenede diş arkının en sonunda bulunurlar. Genellikle 20’li yaşlarda ağız içerisinde göründüklerinden bu adı almışlardır.
Azı dişlerinden biri olan ve yirmi yaş dişi olarak adlandırılan, halk arasında akıl dişi olarak da bilinen bu dişler yirmili yaşlarda büyümelerini tamamlar. Diş sıralamasında meydana gelen daralma, kemik yoğunluğu yada dişin mevcut kök anatomisi etkenine bağlı olarak yirmi yaş dişleri tamamen çıkabilir yada çene kemiği içinde tam veya yarı gömülü dişler olarak kalabilir.
Yirmi Yaş Dişini Çektirmek Gerekir Mi?
Çok sıra dışı bir durum olmadığı takdirde yirmi yaş dişini çektirmek gerekmez. Diş hakkında inceleme yapılırken eğer çekilmesine karar verilecekse bunun için bazı şartlar gereklidir. Bunları şöyle sıralayabiliriz;
- Tam gömülü dişlerde ağrı problemi var mı
- Diş çene kemiğine hangi oranda gömülü
- Gömülü diş diğer dişlerle hangi oranda ilişkili
- Gömülü diş sebebiyle kist oluşmuş mu
- Çürüme ve apse oluşumu var mı
Bu şartlardan biri yada hepsi birden şikayetler arasında yer alıyorsa çektirmek uygun olacaktır. Zira özellikle kist oluşumu varsa kist büyüdüğü takdirde çene kemiğinde yıpranmaya sebep olacaktır.
Yirmilik Dişler Ne Zaman Çekilmeli?
Yirmilik Dişler her insanda farklı zamanlarda kendini gösterebilir. Genelde 18 yaş ile 30 yaş arası sürede çıktıkları kabul edilen yirmilik dişler 50 hatta 70 yaşında bile çıkış sinyali vermeye başlayabilir.
Yirmilik diş çıkış sürecinde zaman zaman diğer dişler tarafından engelle karşılaşır ve çene kemiğine gömülü olarak kalır. Tabi bu durumda enfeksiyonlara, çene yapısında bozukluklara, rahatsız eden ağrılara sebep olabilir. Bu tür rahatsızlıkların yaşanmaya başlaması yirmilik diş çekimi için vakit geldiği anlamını taşımaktadır.
Yirmilik Diş Ağrısı Nasıl Geçer?
Çene kemiğine gömülü şekildeki yirmi yaş dişleri çıkış yapmaya çalıştığında gerek üst çene ve kulak bölgesinde gerekse alt çene, şakaklar, çene altı ve boyunda ağrılar meydana gelebilir. Ayrıca ağrıyla birlikte bu bölgeler bulunan lenf bezlerinde şişlik ve hassasiyet oluşabilir. Bu tür bir durum ortaya çıktığında mutlaka diş doktorunuza başvuru yapmalısınız.
Olgunun ciddiyet oranına göre diş doktorunuz antibiyotik ve ağrı kesici tedavisi uygulayabilir. İlaç tedavisine düzenli bir şekilde uyulduğu takdirde bir süre sonra ağrılar dinecektir. Bu sürecin sonunda yirmilik dişlerin çekilmesi işlemi ile artık sorun tamamen ortadan kalkmış olur.
Doç. Dr. Utkan Kamil AKYOL
Diş Hekimi-Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı